Marketing Funnel Nədir?
Marketing funnel, potensial müştərinin markanı tanımasından tutmuş alıcıya çevrilməsinə qədər keçdiyi mərhələləri təsvir edən modeldir. Funnel (truba) forması, bu prosesdə hər mərhələdə insan sayının azalmasını simvolizə edir – yuxarıda çox geniş auditoriya, aşağıda isə real müştərilər olur.
Ənənəvi marketinq dövründə funnel əsasən kütləvi reklam (TV, radio, çap media), satış təmsilçiləri və fiziki tədbirlər vasitəsilə qurulurdu. Rəqəmsal dövrdə isə internet, sosial media, e-mail marketing və məzmun strategiyası kimi kanallar bu prosesi tamamilə dəyişib.
Ənənəvi Marketing Funnel
Awareness (Məlumatlılıq)
Ənənəvi marketingdə bu mərhələ kütləvi mediada reklamlarla həyata keçirilirdi. Məsələn, televiziyada yayımlanan reklamlar və ya qəzetdə böyük bannerlər insanların brend haqqında ilk məlumatı almasını təmin edirdi.
- TV və radio reklamları
- Billboard-lar
- Çap mediada məqalələr
- Sərgilər və tədbirlər
Interest (Maraq)
Bu mərhələdə brend haqqında daha çox məlumat əldə etmək istəyən insanlar broşürlər, kataloqlar və satış təmsilçiləri ilə ünsiyyət qururdular.
- Kataloqların göndərilməsi
- Satış nümayəndələri ilə görüşlər
- Demo və təqdimatlar
Consideration (Qiymətləndirmə)
İstehlakçılar müxtəlif təklifləri müqayisə edərək qərar verməyə çalışırdılar. Burada fərdi satış təklifləri, endirim kuponları mühüm rol oynayırdı.
- Endirim kuponları
- Şəxsi təkliflər
- Məhsul nümunələri
Conversion (Satış)
Ənənəvi modeldə satış prosesi çox zaman fiziki mağazada baş tuturdu. Satışdan sonra müştəri əlaqələri əsasən telefon zəngləri və ya şəxsi görüşlərlə qorunurdu.
- Satış nöqtəsi
- Kassada son qərar
- Satış sonrası zənglər
Rəqəmsal Marketing Funnel
Awareness (Məlumatlılıq)
Rəqəmsal dövrdə bu mərhələ internet reklamları, sosial media postları, SEO və məzmun marketinqi ilə həyata keçirilir. Burada Google axtarışları, Facebook reklamları, blog məqalələri əsas rol oynayır.
- SEO (açar sözlər ilə axtarış nəticələrində çıxmaq)
- Sosial media reklamları (Meta, Instagram, TikTok)
- Influencer marketinq
- Video reklamlar (YouTube)
Interest (Maraq)
İstifadəçilər veb saytları ziyarət edir, məzmun oxuyur, e-mail bülletenlərinə abunə olur. Rəqəmsal alətlər izləmə və analitik imkanları verir ki, istifadəçinin maraq dərəcəsi ölçülsün.
- E-mail bülletenləri
- Blog oxunmaları
- Remarketing kampaniyaları
- Webinar və canlı yayımlar
Consideration (Qiymətləndirmə)
Bu mərhələdə istifadəçilər müxtəlif təklifləri müqayisə edir, rəyləri oxuyur, qiymətləri araşdırır. Burada məzmun marketinqi, məhsul səhifələri və rəylər ön plana çıxır.
- Məhsul səhifələrinin optimallaşdırılması
- Müştəri rəyləri
- Case study-lər
- Demo videoları
Conversion (Satış)
Rəqəmsal dünyada konversiya çox zaman onlayn baş verir – alış düyməsi, sorğu forması və ya xidmət sifarişi. Satış sonrası isə avtomatik e-mail kampaniyaları, loyallıq proqramları istifadə olunur.
- Onlayn alış-veriş
- E-commerce checkout optimizasiyası
- Satış sonrası loyallıq proqramları
- Cross-selling və up-selling taktikaları
Ənənəvi və Rəqəmsal Funnel-in Müqayisəsi
| Funnel Mərhələsi | Ənənəvi Marketinq | Rəqəmsal Marketinq |
|---|---|---|
| Awareness | TV, radio, çap media | SEO, sosial media, influencer-lər |
| Interest | Kataloqlar, nümayəndələr | Blog, e-mail, remarketing |
| Consideration | Demo, təkliflər | Müştəri rəyləri, case study |
| Conversion | Fiziki satış | Onlayn alış, loyallıq proqramları |
Əsas fərq – rəqəmsal marketinqdə funnel ölçülə biləndir və çox sürətli dəyişə bilir. Ənənəvi üsullarda isə nəticələri ölçmək daha çətin idi və kampaniyalar daha baha başa gəlirdi.
Funnel İdarəetməsində Mühüm Alətlər
Rəqəmsal Alətlər
- Google Analytics → funnel mərhələlərini izləmək
- CRM sistemləri (HubSpot, Salesforce) → potensial müştəri izləməsi
- E-mail platformaları (Mailchimp, ActiveCampaign) → nurture prosesləri
- Heatmap alətləri (Hotjar) → istifadəçi davranışını izləmək
Ənənəvi Alətlər
- Satış müştəri bazası (manual database)
- Telefon zəngləri
- Fiziki tədbir iştirakçı siyahıları
- Kupon və kataloq paylama
Funnel Strategiyalarının Gələcəyi
Marketinq funnel artıq daha dinamik modelə çevrilir. İnsanlar hər mərhələdə istədiyi kanala keçə bilər. Omni-channel yanaşma (yəni bütün kanallarda eyni təcrübə yaratmaq) həm ənənəvi, həm rəqəmsal alətləri birləşdirir. Məsələn:
- Fiziki mağazada məhsulu sınaqdan keçirib, onlayn sifariş vermək
- QR kodlar vasitəsilə çap materiallarından veb səhifəyə keçid
- Sosial mediada reklamdan mağazada endirim qazanmaq
Gələcəyin funnel-i müştəri mərkəzli və texnologiya ilə daha çox inteqrasiya olunmuş olacaq.